Als je het doel en je doelgroep van je video hebt bepaald, is het zaak om na te denken over mogelijke formats. Een format is een basis, een afspraak over de vorm en inhoud om herkenbare video’s te maken.
Een format beschrijft de vorm en/of volgorde van onderwerpen, teksten, titels, muziek, voice-overs enzovoorts die je elke keer weer in dezelfde volgorde laat zien. Natuurlijk altijd gevuld met andere content.
Denk aan het format van De Wereld Draait Door. Eerst zie je de leader, daarna zie je Matthijs met de tafelheer/-dame die even iets mag vertellen. Daarna gaan ze aan tafel zitten[, etc. Om herkenbaar te blijven is het slim om consequent vast te houden aan hetzelfde format.
Wat heb je aan een format?
Een format is belangrijk als je met meerdere mensen samenwerkt en op zoek bent naar een eenheid. Je hebt met z’n allen hetzelfde standpunt en je hoeft niet steeds op zoek naar nieuwe creatieve invallen. Voor de kijker betekent een format herkenbaarheid en identificatie van jouw bedrijf of persoon als merk.
Aan de andere kant is een format geen statisch gegeven. Je kunt het blijven ontwikkelen. Je leert je doelgroep steeds beter kennen en daardoor kun je het format soms wat aanpassen.
Hoe kom je aan inspiratie?
Je kunt YouTube afstruinen op zoek naar inspiratie voor formats voor je vlog, maar je weet dan haast niet waar je moet beginnen. Onderstaand heb je een lijstje met 24 verschillende formatideeën voor alle doelgroepen.
Een dag uit het leven van…
Geef de CEO een kleine camera mee en laat zien hoe zijn dag eruitziet. Dat geeft hem of haar een eigen gezicht dat nooit vergeten zal worden.
Een event in 60 seconden
Laat in 60 seconden zien hoe een congres/beurs/seminar was. Puntig en binnen een vastgestelde tijd. De kijker weet precies dat hij in 60 seconden alle relevante informatie tot zich kan nemen. Laat een teller rechts in de bovenhoek aftellen.
Review
Maak een verslag van een product of dienst en voeg daar een persoonlijke mening aan toe. De kijker krijgt zo een beeld van de functionaliteit en kan direct beoordelen of dit iets voor hem of haar is.
Vraag & antwoord
Nodig je kijkers uit om vooraf vragen te stellen. Beantwoord deze in een aparte video. Dit creëert betrokkenheid en herkenning. Grote kans dat je video’s door hen gedeeld zullen worden. Een variant kan zijn dat je een betrokken kijker zelf op pad stuurt met een cameraatje. Dit levert vaak verrassende content op.
Interviews op straat (voxpops)
Een veelgebruikte methode op de Nederlandse televisie. Stel op een drukke markt een vraag over een gekozen onderwerp. Een mooie aanvulling op dit format kunnen onwetende gasten in een studio zijn, die direct en scherp moeten reageren op de vragen of opmerkingen op straat.
Het verhaal bij de offerte
Elke offerte is uniek. Je verhaal op papier gaat pas echt leven als je er een film bij maakt. Laat je werkplek zien, de mensen die mogelijk straks aan de opdracht gaan werken, en laat merken dat je betrokken bent bij de uitdaging van de klant en zijn/haar vraag.
Gesprek in de auto
Het feit dat je elkaar als gesprekspartners in de auto niet of nauwelijks aankijkt, werkt soms heel goed. Je kunt wat makkelijker je mening geven omdat je niet in iemands ogen hoeft te kijken. Dit kun je filmen met twee GoPro-camera’s die je na afloop in de montage laat afwisselen. (Denk aan de geluidskwaliteit — soms zijn autogeluiden overheersend.)
Teken je onderwerp
Als je een smartphone boven je tafel hangt, kun je heel eenvoudig je verhaal tekenen. In de montage versnel je de film indien gewenst en je ziet het voor je ogen ontstaan. Dit worden ‘whiteboard animations’ genoemd.
In deze video zie je een aantal technische mogelijkheden. De profi camera in deze film kun je makkelijk vervangen door een klem met een smartphone.
Bij het maken van deze video’s is het handig om vanuit verschillende hoeken te belichten met dezelfde soort lampen. Zo voorkom je schaduwen en kleurverschillen door verschillende lampen.
Traditionele vlog
Een goed verhaal voor de camera (op een selfiestick) is natuurlijk ook een zeer beproefde methode. Vertel wat je ziet, meemaakt, hebt geleerd enzovoorts. Vergeet niet wat omgevingsshots te maken om later als snijshots in de montage te kunnen gebruiken.
Wat zou u doen?
Er wordt een ethisch, inhoudelijk of praktisch dilemma voorgelegd. Wat zijn de voors en tegens? De filmer gaat met zijn camera letterlijk de straat op (of bijvoorbeeld de bedrijfskantine in). Met een draaiende camera stelt hij/zij de vraag. De twijfel, of juist de standvastigheid, de formulering van het antwoord, enzovoorts geven heel interessante beelden.
Even bellen
Zomaar iemand gaan bellen — het is vele malen gedaan op radio en tv en in het theater. En altijd met succes. Zorg wel dat je klaarzit met een duidelijke set vragen en een heldere insteek. Altijd verrassend, ook als iemand de verbinding verbreekt.
Binnenkijken
Waar zou jij wel eens binnen willen kijken? Bij welke beroepsgroep zou je een dagje willen meelopen? Misschien weet je iets in je eigen bedrijf waar je klanten/kijkers ook nieuwsgierig naar zijn. Vraag aan je eigen klanten, relaties of community waar ze in geïnteresseerd zijn. Jij gaat met je (smartphone)camera op zoek naar het verhaal. Zeker weten dat ze gaan kijken. Het is namelijk het antwoord op hun vraag.
Lijst
Bij dit veelgebruikte format leg je bijvoorbeeld de vijf stappen uit om je huis schoon te krijgen. Dikke kans dat de kijker na stap 1 verder wil kijken.
Ongevraagd advies
Bedrijven zijn gewend om via mail of een formulier klachten binnen te krijgen. Het zou natuurlijk heel verrassend en vernieuwend zijn als je (licht ironisch, maar onderbouwd) jouw kracht in de vorm van een paar tips per video aan hen stuurt. Precies wat je van een authentiek bedrijf niet verwacht: een ongevraagd advies. En juist daarom kan dit een geweldig verrassend format zijn.
Voldoende keuze
Je ziet, er zijn voldoende formats die je kunt gebruiken voor jouw vlogs. Je zit ook niet vast aan één format. Je kunt er best twee of drie gebruiken, als het maar herkenbaar is voor de kijker.
Alle tips, achtergronden en vaardigheden leer je bijvoorbeeld in de cursus ‘visual storytelling met je smartphone’
